Eerder schreef ik op deze plek al over de afschaffing van de gemeenschap van goederen. Per 1 januari aanstaande is het zover. Wat zijn de belangrijkste wijzigingen ? In plaats van de gemeenschap van goederen zal er voortaan sprake zijn van een beperkte gemeenschap, die wordt opgebouwd tijdens het huwelijk. De goederen en schulden die de echtgenoten vòòr het huwelijk hadden zullen niet in de gemeenschap vallen, behalve als deze daarvoor al gemeenschappelijk waren.

Erfenissen of schenkingen vallen niet langer in de gemeenschap, behalve als de erflater of schenker een zogenaamde insluitingsclausule heeft vastgelegd (het tegenovergestelde van de uitsluitingsclausule die nu nog vaak bij akte wordt vastgelegd voor schenkingen of nalatenschappen).

De positie van privéschuldeisers wordt ingeperkt. Voor een schuld die niet tot de gemeenschap behoort is het verhaal op goederen van de gemeenschap ingeperkt tot de helft van de opbrengst van het uitgewonnen goed. De andere helft komt aan de andere echtgenoot toe en valt voortaan buiten de gemeenschap.

Een ingewikkeld aspect betreft de vruchten (dat wil zeggen opbrengsten) van arbeidsinspanningen van een van de echtgenoten gedurende het huwelijk. Volgens de nieuwe regeling moeten deze gedeeld worden. Wanneer een echtgenoot tijdens het huwelijk met zijn kennis, vaardigheden en arbeid inspanningen pleegt ten behoeve van het vermogen dat nièt tot de gemeenschap behoort, dient het resultaat daarvan achteraf alsnog ten goede te komen aan de gemeenschap. Er ontstaat dan een vergoedingsrecht. Dit zal de andere echtgenoot voor flinke bewijsrechtelijke problemen kunnen stellen. Het privévermogen bij aanvang van het huwelijk blijft immers privé en de opbrengsten die geen verband houden met ‘arbeidsinspanningen’ zullen ook privé blijven.

De komende jaren zal blijken welke vragen deze nieuwe regeling opwerpt bij de verdeling van de “nieuwe” huwelijksgemeenschap. Omdat de nieuwe wetgeving alleen zal gelden voor de huwelijken die per 1 januari 2018 zijn gesloten zal er nog lange tijd sprake zijn van twee wettelijk geldende systemen. Het zal er voorlopig niet eenvoudiger op worden ….